اسکرو کانوایر
نوار نقاله حلزونی
نقاله ماردونی
انواع اسکرو کانوایر
اجزا و قطعات اسکرو کانوایر
تعمیرات اسکرو کانوایر
خرید و قیمت اسکرو کانوایر
قطعات یدکی اسکرو کانوایر
اسکرو کانوایر (Screw Conveyor) چیست؟
راهنمای جامع طراحی و ساخت، خرید و قیمت نوار نقاله حلزونی یا نقاله ماردونی
در خطوط تولید صنایع مختلف، یکی از نیازهای اساسی، انتقال یکنواخت و ایمن مواد فلهای، پودری یا گرانولی است.
یکی از تجهیزات کلیدی برای این کار، اسکرو کانوایر یا همان نوار نقاله حلزونی است که با طراحی ساده اما عملکردی بسیار مؤثر، جایگاه ویژهای در صنایع غذایی، سیمان، فولاد، شیمیایی و کشاورزی دارد.
شرکت اتراکو (Etraco) به عنوان یکی از تولیدکنندگان پیشرو در ایران، با بهرهگیری از فناوری روز دنیا و مهندسی دقیق، انواع اسکرو کانوایر صنعتی را برای کاربردهای متنوع طراحی و تولید میکند
اسکرو کانوایر یا نوار نقاله مارپیچی یکی از قدیمیترین و در عین حال پرکاربردترین سیستمهای انتقال مواد فلهای در صنایع مختلف است. در این دستگاه، یک مارپیچ فلزی (که به آن اسکرو یا نقاله حلزونی گفته میشود) در داخل یک لوله یا تروفل باز حرکت میکند و مواد را در امتداد محور خود جابهجا میکند.
این سیستم برای انتقال مواد پودری، دانهای و نیمهمرطوب مناسب است. از گندم و آرد در صنایع غذایی گرفته تا سیمان، کلینکر و مواد معدنی در صنایع سنگین، همگی با اسکرو کانوایر قابل انتقال هستند.
تاریخچه اسکرو کانوایر
ایده استفاده از مارپیچ برای انتقال مواد به دوران یونان باستان و اختراع «پیچ ارشمیدس» بازمیگردد. این وسیله برای انتقال آب از سطح پایین به سطح بالاتر استفاده میشد. در قرن بیستم، این فناوری وارد صنایع مدرن شد و اسکرو کانوایر بهعنوان یک روش ساده و کارآمد برای انتقال مواد فلهای معرفی گردید.
امروزه اسکرو کانوایرها با طراحیهای پیشرفتهتر، جنسهای مقاومتر و سیستمهای کنترلی مدرن عرضه میشوند. استفاده از فولاد ضدسایش، فولاد ضدزنگ و حتی پوششهای تفلونی باعث شده این دستگاهها در صنایع متنوعی قابل استفاده باشند.
عملکرد اسکرو کانوایر چگونه است؟
در این سیستم، یک تیغه مارپیچی (Screw Blade) داخل بدنهای لولهای یا U شکل میچرخد و با چرخش خود، مواد را در امتداد محور به جلو میبرد.
مکانیزم ساده اما کاربردی این دستگاه باعث میشود اسکرو کانوایر برای انتقال مواد پودری، نیمهمرطوب یا گرانولی در فضاهای محدود، به گزینهای بیرقیب تبدیل شود.
به زبان ساده
اسکرو کانوایر هرجا که نیاز به انتقال مداوم، تمیز و کنترلشده مواد باشد، بهترین انتخاب است.
کاربردهای اسکرو کانوایر در صنایع مختلف
صنایع غذایی: انتقال گندم، آرد، شکر و غلات.
صنایع سیمان: جابهجایی سیمان و کلینکر.
صنایع فولاد: انتقال پودر آهن و مواد افزودنی.
صنایع شیمیایی: انتقال مواد پودری حساس.
صنایع نفت و گاز: انتقال کاتالیستها و مواد خاص.
کشاورزی: جابهجایی خوراک دام و دانههای روغنی.
اجزای اصلی اسکرو کانوایر
بدنه یا تروفل: میتواند لولهای یا U شکل باشد.
مارپیچ یا اسکرو: بخش اصلی که وظیفه انتقال مواد را بر عهده دارد.
شفت مرکزی: محور اصلی که مارپیچ روی آن نصب میشود.
یاتاقانها: برای پشتیبانی از شفت و کاهش اصطکاک.
موتور و گیربکس: تأمین نیروی محرکه.
یاتاقان انتهایی: پشتیبان انتهای شفت.
درپوشها و حفاظها: برای جلوگیری از نشت مواد.
سیستم ورودی و خروجی: محل تغذیه مواد و تخلیه نهایی.
انواع اسکرو کانوایر
اسکرو کانوایرها در انواع مختلف طراحی و ساخته میشوند که انتخاب نوع مناسب به ماهیت مواد و شرایط کاری بستگی دارد:
اسکرو کانوایر افقی
رایجترین نوع که برای انتقال مواد در مسیر مستقیم و افقی بهکار میرود.
اسکرو کانوایر شیبدار
برای انتقال مواد به سطوح بالاتر استفاده میشود. شیب معمولاً کمتر از ۴۵ درجه است.
اسکرو کانوایر عمودی
مواد را بهصورت عمودی منتقل میکند و برای فضاهای محدود بسیار مناسب است.
اسکرو کانوایر بدون شفت
بهجای شفت مرکزی، فقط مارپیچ انعطافپذیر وجود دارد. این نوع برای مواد چسبناک یا فیبری مثل لجن فاضلاب مناسب است.
اسکرو کانوایر دوبل یا چندگانه
در این نوع چند مارپیچ همزمان کار میکنند تا ظرفیت افزایش یابد.
اسکرو کانوایر خنککننده یا گرمکننده
با عبور سیال از جداره یا لوله مارپیچ، دما کنترل میشود.
اسکرو کانوایر قابل حمل
معمولاً روی شاسی متحرک نصب شده و برای عملیات موقت بهکار میرود.
اسکرو کانوایر دوزینگ
برای تغذیه کنترلشده مواد به خطوط تولید یا میکسرها استفاده میشود.
هرکدام از این انواع در صنایع مختلف کاربرد دارند و انتخاب آنها نیازمند بررسی دقیق ظرفیت، نوع ماده و شرایط محیطی است.
مزایا و ارزش اقتصادی اسکرو کانوایر
طراحی ساده و مقرونبهصرفه.
قابلیت انتقال مواد در حالت افقی، شیبدار و عمودی.
امکان انتقال مواد داغ، ساینده و نیمهمرطوب.
نیاز به فضای کم نسبت به سایر نوار نقالهها.
قابلیت آببندی برای جلوگیری از گرد و غبار.
مقایسه اسکرو کانوایر با سایر نوار نقالهها
در مقایسه با نوار نقاله تسمهای، اسکرو کانوایر برای مواد پودری و نیمهچسبناک مناسبتر است. در برابر نوار نقاله زنجیری، هزینه اولیه و نگهداری کمتری دارد اما ظرفیت آن کمتر است.
خرید اسکرو کانوایر و انتخاب اسکرو کانوایر
نوع مواد (پودری، دانهای، چسبناک).
ظرفیت مورد نیاز (تن در ساعت).
طول مسیر و زاویه انتقال.
جنس اسکرو و بدنه (فولادی، استنلس استیل، ضدسایش).
نوع ورودی و خروجی.
خدمات پس از فروش و قطعات یدکی.
تعمیرات و نگهداری اسکرو کانوایر
تعمیرات و نگهداری اسکرو کانوایر برای افزایش عمر و کاهش توقفات ضروری است:
بازرسی منظم مارپیچ: پرههای اسکرو ممکن است دچار سایش یا شکستگی شوند و باید بهموقع تعمیر یا تعویض گردند.
یاتاقانها و بلبرینگها: باید بهطور مرتب روغنکاری شوند تا از اصطکاک و داغ شدن جلوگیری شود.
بررسی موتور و گیربکس: لرزش یا صدای غیرعادی نشانه وجود مشکل است.
کنترل شفت: در صورت خمیدگی یا تاب داشتن باید اصلاح یا تعویض شود.
بررسی درپوشها و آببندیها: برای جلوگیری از نشت مواد.
بازرسی دورهای سیستم ورودی و خروجی: احتمال گرفتگی وجود دارد.
برنامه سرویس دورهای: تعویض روانکارها، تنظیم شفت و تست بارگذاری.
تمیزکاری منظم: مخصوصاً در صنایع غذایی برای رعایت بهداشت.
استفاده از قطعات یدکی اورجینال: باعث افزایش عمر مفید میشود.
آموزش اپراتورها: برای استفاده صحیح و جلوگیری از خرابی.
قطعات یدکی اسکرو کانوایر
قطعات یدکی اسکرو کانوایر شامل:
پره یا فلایت اسکرو: در انواع صاف، دندهدار یا ریبدار.
شفت مرکزی: بهصورت یکتکه یا چندبخشی.
یاتاقانها: یاتاقان ابتدایی، میانی و انتهایی.
گیربکس و موتور الکتریکی: متناسب با ظرفیت و سرعت مورد نیاز.
درپوشها و آببندیها: برای جلوگیری از نشت و گرد و غبار.
کوپلینگها: اتصال بین موتور و شفت.
روانکارها و سیستمهای گریسکاری.
بدنه تروفل (U شکل یا لولهای).
سیستم ورودی و خروجی: دریچهها، شوتها و کانالها.
دسترسی به این قطعات برای جلوگیری از توقف خط تولید اهمیت بالایی دارد.
معایب اسکرو کانوایر
سایش زیاد پرهها در مواد ساینده.
گرفتگی در مواد مرطوب یا چسبناک.
محدودیت ظرفیت در مسافتهای طولانی.
نیاز به نگهداری منظم برای جلوگیری از توقف.
استانداردهای اسکرو کانوایر و ایمنی
اسکرو کانوایر باید بر اساس استانداردهای CEMA، ISO و DIN طراحی شود. استفاده از کلید توقف اضطراری، حفاظها و رعایت اصول بهداشتی در صنایع غذایی الزامی است.
سوالات متداول
اسکرو کانوایر چیست؟
دستگاهی برای انتقال مواد فلهای با استفاده از مارپیچ فلزی.
انواع آن کدامند؟
افقی، شیبدار، عمودی، بدون شفت، دوبل و دوزینگ.
بیشترین کاربرد در کجا است؟
صنایع سیمان، غذایی، فولاد، شیمیایی و کشاورزی.
ظرفیت آن چقدر است؟
از چند کیلوگرم تا صدها تن در ساعت.
مزیت اصلی چیست؟
طراحی ساده، هزینه پایین و امکان انتقال مواد متنوع.
چه مشکلاتی رایج است؟
سایش پرهها و گرفتگی در مواد چسبناک.
عمر مفید آن چقدر است؟
۱۰ تا ۱۵ سال با نگهداری مناسب.
آیا قابل استفاده در صنایع غذایی است؟
بله، با جنس استنلس استیل و طراحی بهداشتی.
نتیجهگیری
اسکرو کانوایر با طراحی ساده اما کارآمد، یکی از مهمترین تجهیزات انتقال مواد در صنایع است. انعطافپذیری بالا، هزینه پایین و قابلیت کار در شرایط مختلف باعث شده این سیستم در صنایع غذایی تا صنایع سنگین کاربرد داشته باشد. با نگهداری مناسب و استفاده از قطعات استاندارد، این دستگاه میتواند سالها بدون مشکل خدمترسانی کند.
